Digitaal  museum

Didam, Loil, Nieuwdijk

Kaarten Didam.

Uit het boekwerk: Bestemmingsplan Centrum, nota stedenbouw

Op de kaart van het kadaster, opgemaakt in 1822, is de ontsluitingsstructuur en de bebouwing duidelijk af te lezen. Het lijkt erg veel op een lintbebouwing op de grens van laag naar hoog naast bebouwing in de omgeving van beide kerken.  

Onderstaand (links)een kopie van de kadasterkaart van rond 1884, deze kaart van het centrum van Didam laat duidelijk zien dat de wegenstructuur nagenoeg identiek is aan de situatie rond 100 jaar later. Ten opzichte van de kaart van 1822 valt op dat het weggetje vlak ten noorden van de O.L. Vrouwekerk is vervallen en dat de bebouwing langs de bestaande wegen verdicht is. Tevens is de aanleg van de Wilhelminastraat nieuw. Op de foto in het midden is een transparante kaart van 1940/50 gelegd over de kaart van 1884 om de loop van de wegen, die redelijk gelijk is gebleven, te onderstrepen. 

De rechter foto geeft de situatie weer van ongeveer 1950. Allereerst valt op dat de oude wegenstructuur ongewijzigd is. Slechts hier en daar is de weg iets verlegd. Wel is de structuur uitgebreid met de Julianastraat en de Pr. Bernardstraat. Dit is dan tevens een duidelijke wijziging ten opzichte van de situatie 1884. De bebouwingsstructuur is verdicht en uitgebreid, zoals de verdere woningen langs de bestaande wegen zoals de Spoorstraat, Schoolstraat, Drostlaan, Kerkstraat, Lockhorststraat en Wilhelminastraat. 

Kaarten uit het album van Theodor Bruecker 1729. De Berghse bezittingen in Didam

Op de kaarten is soms de inkt van de vorige bladzijde doorgedrukt naar de volgende bladzijde. Het is een album waarin de kaarten op een linker en rechter bladzijde zijn afgedrukt. Regelmatig lopen de kaarten via het linker door naar het rechter blad.


Kaarten van Christiaan sGrooten uit 1573

Christiaan sGrooten is geboren in Sonsbeck en woonde en werkte in Kalkar. Hij werkte in opdracht van de Spaanse koning Filips II., het was de tijd van de onafhankelijkheidsoorlog van de provinciën tegen Spanje. Hij had als opdracht om alle gebieden die tot het Spaanse Rijk behoorden in kaart te brengen. Hij heeft dat nooit afgekregen, maar wel het deel van het Duitse Rijk -inclusief Nederland.
 


Ingekleurde kaarten van Didam met gegevens van Nol Tinneveld

Nol Tinneveld werkte bij het schrijven van zijn boek "Toponymie van Didam" samen met professor Blok, destijds werkzaam op het Meertens Instituut in Amsterdam. Bij het doorzoeken van dit archief kwam ik de volgende kaarten tegen, die bewerkt zijn door Nol Tinneveld, de belangrijkste beoefenaar van de geschiedenis van Didam. Ga naar de kaart, druk op rechter muisknop en kies voor vergroten en u kunt over de vergroting scrollen.

 

Bovenkant kaart van Didam met veldnamen

Onderkant kaart van Didam met veldnamen

Kaart Didam van omstreeks 1855 met ingekleurd bodemgebruik

Kaart Didam van omstreeks 1855 met ingekleurd veldnamen die beginnen of eindigen met: -akker-, -kamp-, horst-, -pas-, -maat-, -slag-, park-, -weide-.

Kaart van Didam met daarin opgetekend de deelgebieden

Kaart van Didam

Straatnamenkaart van Didam 1965


Kuyper kaartje van Didam uit 1866


"Gemeente-Atlas van Nederland. Naar officiële bronnen ontworpen door J. Kuyper. Van iedere burgelijke gemeente van ons Vaderland is eene afzonderlijke kaart vervaardigd, ter grootte van 7½ op 14 Ned. duim binnenrands. Elke gemeente is zoo uitvoerig behandeld, dat niet alleen Zee, Rivier- en Polderdijken, de Kunst- en gewone Wegen, de Voetpaden, de Rivieren, Beken, Vaarten, Weteringen en Kanalen daarop plaats hebben kunnen vinden, maar tevens zooveel mogelijk de Kerkgebouwen, Buitenverblijven en andere belangrijke gebouwen, benevens de Bosschen, Plassen, Heuvels, de betrekkelijke hoogte en laagte van vele punten boven of beneden A. P. enz, alsmede de grootte en de bevolking der Gemeente. Van iedere Provincie is bij dezen Atlas tevens een overzigtskaartje gevoegd, waarop de betrekkelijke ligging der gemeente is aangewezen, en bij het geheel een overzigtskaart van het geheele Rijk is toegevoegd. Deze Atlas, waarvan alle Kaarten ontworpen en geteekend zijn door den Heer J. Kuijper is thans compleet in 1205 Kaarten, gerangschikt in elf deelen, en voorzien van de noodige registers, die hem practisch bruikbaar maken. Het ontwerpen van dezen omvangrijken arbeit is uitgevoerd door den Heer J. Kuyper, door of onder wiens persoonlijk toezigt het teekenen heeft plaats gevonden. Deze, op het gebied van aardrijkskunde en cartographie gunstig bekende naam, moge ten waarborg strekken voor de naauwkeurigheid en de zorg, welke besteed zijn aan de uitvoering van dezen atlas, die bestemd is de bekendheid met het Vaderland in huisgezinnen en scholen te doen doordringen"


Kaarten Provincie Gelderland 

Kaartje Gelderland 17de eeuw

Van Martin Som kreeg ik een site aangeleverd waarin je kaarten van een woonplaats of streek kunt zien van nu (2023) terug tot en met 1815.

Gelijk maar even losgelaten op Didam en kijk naar Didam door de jaren heen. Zie http:\\www.topotijdreis.nl om het zelf uit te proberen.


In de archeologische rapporten wordt vaak verwezen naar de website: https://hisgis.nl/projecten/gelderland/ 

HisGIS Gelderland is opgezet naar het model van HisGIS Fryslân. Het biedt de oudste kadastrale kaart van 1832 met bijbehorende eigenaars- en perceelgegevens in digitale vorm. Het beslaat de hele provincie Gelderland, voor in totaal 185 kadastrale gemeenten, met circa 480.000 percelen en 80.000 gebouwen, allemaal opgemeten in de periode 1811-1832. Het systeem is bedoeld als kapstok voor het ophangen en weergeven van digitale kennis over mensen, bezit, erfgoed, landschap en sociale en economische ontwikkelingen in het verleden. Deze data kunnen gelegd worden over andere kaarten, zoals hoogtebestanden, luchtfoto’s of oude topografische kaarten, en dat levert waardevolle gegevens op voor historici, ecologen, terreinbeheerders, landschapsspecialisten en vele anderen.

Een proef met Didam leverde het volgende op. Op de linker foto de kaart van Didam uit 1832, het rode puntje geeft de specifieke informatie over dat punt (zie rechter foto). Meer informatie is mogelijk van gebouwen, gebruik etc.